Over ons
Bajesverhalen is een eerbetoon aan een vergeten wereld. Een wereld vol regels, geheimen en gewone mensen.
Ik ben geboren in Veenhuizen, op een plek waar je óf ambtenaar was, óf gevangene. Mijn vader werkte er als bewaker, en ons gezin woonde in een dienstwoning tussen de werkplaatsen van het Oude Tweede Gesticht, wat nu het Gevangenismuseum is. Voor mij als kind was dat de normaalste zaak van de wereld. Of je nou in uniform liep of gevangeniskleding droeg: het waren mensen.
Ik herinner me meneer Schaaf in de bakkerij, waar gevangenen het brood bakten. Ik mocht er binnenkomen en kreeg soms een warm broodje mee. Er werd gezwaaid, gelachen — en zo nu en dan geruild: een paar peuken uit mijn vaders asbak voor een handgemaakte tol of blokfluit.
Tot die ene dag. Toen ik op mijn driewieler langs de werkplaats reed en een arm me plots van mijn fiets trok. Mijn moeder hoorde me schreeuwen en greep direct in. De schrik zat er goed in. En mijn vader zei die avond: “Er hoeft er maar één tussen te zitten met verkeerde bedoelingen.”
Contact met gevangenen was verboden. Maar het gebeurde. Soms stiekem. Soms onvermijdelijk. Maar altijd menselijk. Toen ik zes was verhuisden we naar de boerderij van mijn opa, iets buiten het dorp. Maar Veenhuizen bleef altijd dichtbij. En na een carrière buiten het dorp bleef er iets aan me knagen. Waarom werd er gezwegen over wat er zich daar had afgespeeld? Waar waren de verhalen?
Jaren later keerde ik terug. Ik sprak met oud-bewakers, ex-gedetineerden, dook in archieven van collega’s van mijn vader. En langzaam kwamen de verhalen boven. Echte verhalen, vol spanning, verdriet, verzet, maar ook warmte en humor.
Samen met mijn zoon Ivo, die met behulp van AI oude beelden en teksten nieuw leven inblaast, brengen we nu een vernieuwde uitgave van mijn trilogie over Veenhuizen.
We nemen je mee in een wereld die jarenlang onder de pet werd gehouden. Met verhalen die niet eerder verteld mochten worden. Over macht en menselijkheid. Over regels, angst, kameraadschap en hoop.
Bajesverhalen is geen geschiedenisboek. Het is een kijkje achter de muren, in het leven van mensen.
Welkom in Veenhuizen.